Abdulvahap Gazi, Emeviler döneminde yaşamış ve İslam kuvvetleriyle Anadolu seferine katılmış ünlü bir ordu komutanıdır. Doğum tarihi belli değildir. Taberi ve İbnü’l Kesir, Abdulvahap Gazi’nin H.113 (M.731) yılında şehit düştüğünü belirtir. Abdulvahap Gazi, Battal Gazi’nin ve Ahmet Turan Gazi’nin silah arkadaşıdır. Türbesi, Yukarı Tekke Kayalıkları'nın üzerindedir. Abdulvahap Gazi’nin Sivas’tan başka İznik, Elazığ ve Bayburt’ta da türbe ve makamları bulunmaktadır.
Efsaneye göre: Abdulvahap Gazi, Hz. Peygamber’in sancaktarıdır. Onun duası ile uzun bir ömür yaşamıştır. Hz. Peygambere ait mübarek emanetleri yıllarca sonra Malatya’ya gidip Battal Gazi’ye teslim etmiştir. Daha sonra Battal Gazi ve Ahmet Turan Gazi, Anadolu’yu İslamlaştırmak için birlikte hareket etmişlerdir. Abdulvahap Gazi, Soğuk Çermik yakınlarındaki bir savaş sırasında Ahmet Turan Gazi ile birlikte şehit düşmüş; sel sularına kapılan mübarek vücudu uzun müddet Yukarı Tekke kayalıklarının altından akan ırmakta kalmış, görülen bir rüyadan sonra cesedi buradan alınarak, Yukarı Tekke’deki kabrine nakledilmiştir.
Gelenek: Sivas halkının inancına göre Abdulvahap Gazi, Hz. Peygamber’in bayraktarı sayılmakta ve bayraktarların piri kabul edilmektedir. İşte böyle bir inançtan doğan bir düğün geleneği vardır. Bu gelenek şöyledir: Oğlan tarafı gelini almak için başlarında bayraktarları, bayrağı çekmiş halde kızın bulunduğu köye veya mahalleye yaklaşırlar. Bunları kız tarafı karşılar. Kız tarafının bayraktarı, oğlan tarafının bayraktarına şöyle seslenir: "Bayraktar, bayrağını kaldır Yönünü kıbleye döndür Pirine bir salavat gönder Verelim muhammed’e selavat, Sallu ala Muhammed." Herkes selavat getirir. Bu sefer oğlan tarafının bayraktarı, kız tarafının bayraktarına şöyle der: "Kitap üstünde yazı Okurlar bazı bazı Pirimiz Abdulvahap Gazi Verelim Muhammed’e selavat Sallu ala Muhammed." Yine herkes selavat getirir ve kız tarafının bayraktarı, oğlan tarafının bayraktarına maniler şeklinde bilmeceler sorar…
"Abdulvahap Gazi, Emeviler döneminde yaşamış ve İslam kuvvetleriyle Anadolu seferine katılmış ünlü bir ordu komutanıdır. Doğum tarihi belli değildir. Taberi ve İbnü’l Kesir, Abdulvahap Gazi’nin H.113 (M.731) yılında şehit düştüğünü belirtir. Abdulvahap Gazi, Battal Gazi’nin ve Ahmet Turan Gazi’nin silah arkadaşıdır.
Efsaneye göre: Abdulvahap Gazi, Hz. Peygamber’in sancaktarıdır. Onun duası ile uzun bir ömür yaşamıştır. Hz. Peygambere ait mübarek emanetleri yıllarca sonra Malatya’ya gidip Battal Gazi’ye teslim etmiştir. Daha sonra Battal Gazi ve Ahmet Turan Gazi, Anadolu’yu İslamlaştırmak için birlikte hareket etmişlerdir." Alıntı
Baskil Şehit Feti Sekin İskelesi
Böylesi kahramanların kabirlerine sadece bir yerde rastlanmaz. Onlara duyulan muhabbet, minnet ve saygı, asıl kabirlerinin yanında makamların da yapılmasına neden olur. Mesela Yûnus Emre’nin Anadolu’da yirmiye yakın yerde kabrinin/makamının oluşu bu yüzdendir.
Bu durum Abdülvahap Gazi'ninde Anadolu'da onun adına izafe edilen ( Sivas,İznik, Afyon,Bayburt ) türbelerinin olduğunu biliyoruz...
Lokma etli Bulgur Pilavı Sıddı Zeynep Türbesi önünde
Abdulvahap Gazi’nin türbesini Malatya ve ilçelerinden, hatta il dışından her yıl çok sayıda insan genellikle Aleviler, Sünniler de ziyaret etmekte ve kurbanlar kesilmektedir.
Çocuğu olmayan kadınlar burayı ziyaret ederek, çocuklarının olacağına inanırlar.
Doğan erkek çocuklarına Abdulvahap, adını verirler.
Türbeye Ulaşım :
Muşar dağındaki Abdulvahap Gazi Türbesi Mülki idare bakımından Elazığ'a ve ilçesi Baskil'e bağlı olsa da oralara çok uzak. Baskil'e 60km, Elazığ'a 100 km kadar mesafede. Malatya' ya çok yakın burnunu dibinde 30 km ...
Bu masal gibi güzellikteki tarihi Mor Ahron Manastırı ve Abdulvahap Gazi türbesine Elazığ-Baskil tarafından değil de, Malatya Battalgazi güzergâhı daha yakındır. Ulaşım Malatya'nın Battalgazi ilçesinde bulunan saat başlarında Zeynel Abidin Türbesinin aşağısında bulunan Karakaya Baraj gölünde Atabey Köyü , İskelesinden hareket ederek karşılıklı seferlerle Feribotla Baskil - İmikuşağı Köyü iskelesine geçilir. Yaklaşık yolculuk 25 dakika sürer. İmik uşağı, Şeyh Hasan köyü, Bilaluşağı, güzergâhı takip edilerek yaklaşık yarım saatlik yolculuktan sonra kayısı bahçeleri içinden geçerek bozkırda yılan gibi kıvrılan yollardan ilerleyince Muşar dağın eteğine varılıyor.
Abdulvahap Gazi Türbesi yolu
Kale köyü sınırlarında bulunan yol kenarına dikilmiş " Abdulvahap Gazi Türbesi, Sıddı Zeynep türbesi" yazan beyaz yön levhası varış noktasına gelindiğini gösteriyor. Abdulvehhab Gazi Dağı” denilen Baskil yamacındaki türbeye, sahil yolundan dik bir patika yolla 30 dakikada çıkılıyor. Bir mağara içerisinde bulunan bu türbenin ön kısmı duvarla örülerek bir kapı ve iki pencere konulmuş ve iç kısmı sanduka bölümüyle birlikte yer yer betonla sıvanıp bir oda haline getirilmiş.
Sanduka yeşil ipek kumaş ile örtülü. Mağaranın dış kısmında adak kurbanlarını kesmek için üzeri ve önü açık, taban kısmı beton olan ayrı bir yer var.Türbenin yan tarafında önü açık oyuk kaya kütlesine dilek tutanlar mum yakmakta , küçük taş parçaları yapıştırmaktadırlar. Türbenin hemen giriş kapısı üzerinde “Hak kapısına hoş geldiniz.” yazısı dikkatimizi çekiyor. Peki nedir bu hak kapısı? Hak kapısı, kişinin hakikate vasıtasız ulaştığı, kalp gözüyle bilgi aldığı bir tasavvuf makamıdır. Hakikat seviyesindeki ana fikir “Ne sen varsın, ne ben, her şey O’dur!” anlayışıymış.
Kızılbaş - Alevi inancında Hacı Bektaşi Veli’ye göre insanın olgunlaşmasında hakikate ulaşmak için dört kapıdan geçilirmiş. Bunlar ise; şeriat kapısı, tarikat kapısı, marifet kapısı ve hakikat kapısıdır.
Alevilikte dergaha ayakabılarını çıkarıp yalın ayakla yürüyenler olur. Yalın ayak olmanın Nedeni Toprak anayı incitmemek, ve toprağa duyulan saygıdadır.
Aleviler kadın ve erkekler semah dönerken ayakkabı çorap asla kullanılmaz çünkü turaba yani toprağa karşı bir saygınlık nezaketidir.
Türbenin bir penceresinde Türk bayrağı asılı , iki penceresi küçük ve demir parmaklıklı, değişk renklerde çaputlar bağlanmış. Türbenin bulunduğu yerden dışarıya kuşbakışı baktığınız zaman Fırat Nehri üzerindeki Karakaya baraj göleti ayaklarınızın altında kalıyor.
2022 Yılında dönemin kaymakamı Mahmut Sami YILMAZ tarafından türbe yolu çalışmaları başla ve Sancaktar Abdulvahap Gazi Kültür Eğitim Derneği Derneği tarafından yol çalışmaları başlanmış olup 2023 yılında yol bitmiş olacak.
Sıddı Zeynep Türbesi
Abdulvehhab Gazi’nin Fırat Nehri kıyısında bir ev yaptırdığı, bu yörede Bizanslılarla sürekli savaştığı şeklinde. Gazi hakkındaki destansı bilgilerde yaralı bir vaziyette bir dağa çıktığı, bir Bizans Kayser kızının geceleri ona su taşıdığı, bu dağda her ikisinin Bizanslılar tarafından öldürüldüğü rivayet ediliyor. Türbenin aşağısında sahil yolunun hemen altında yer alan Zeynep Hatun Türbesi’ndeki hatunun Abdulvehhab Gazi’ye su taşıyan, daha sonra adı Zeynep olarak değiştirilen Kayser kızı olduğu da rivayetler arasında.
Merkezi İstanbul'da bulunan 2015 yılında kurulan "Sancaktar Abdulvahap Gazi Kültür Eğitim Derneği" başkanı Caner Altunkara ve yönetim kurulu kendi imkanları ölçüsünde türbeyle ilgili çalışmalar yapmakta, gezi düzenlemekte çeşitli sosyal sorumluluk projeleri uygulamaktadır.
(Fikri DEMİRTAŞ)